Ciąża – jakie witaminy są niezbędne, zapotrzebowanie i ich główne źródła – cały artykuł
Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, który sam nie jest w stanie ich syntetyzować. Dlatego właśnie bardzo ważne jest dostarczanie ich wraz z codzienną dietą. Ciąża jest okresem zwiększonego zapotrzebowania na witaminy, których zarówno nadmiar jak i niedobór może być bardzo poważny w skutkach. Za co odpowiadają poszczególne witaminy oraz gdzie znajdziemy ich źródła? Odpowiedzi poniżej.
Witamina A
Występuje w postaci retinolu (produkty pochodzenia zwierzęcego) oraz beta- karotenu (produkty pochodzenia roślinnego). Jest ona antyoksydantem, który niszczy wolne rodniki. Bierze udział w prawidłowym procesie widzenia oraz funkcjonowaniu naskórka. Dobowe zapotrzebowanie na witaminę A u kobiety ciężarnej wynosi 1250 mikrogram. Źródłem witaminy A jest tran, wątroba, żółtka jaj, tłuste sery, śmietana, mleko, owoce i warzywa koloru żółtopomarańczowego (dynia, marchew, papryka, brzoskwinie, pomidory) oraz warzywa zielone (sałata, szpinak, groszek, brokuły, koperek, szparagi).
Witamina D
Jest wytwarzana przez skórę pod wpływem promieni ultrafioletowych. Zapobiega krzywicy, odgrywa kluczową rolę w procesie wchłaniania wapnia i rozwoju kości i zębów dziecka. Jej niedobór powoduje rozmiękczenie kości oraz choroby zębów. Dzienne zapotrzebowanie w okresie ciąży na witaminę D wynosi 10 mikrogramów. Źródłem witaminy D są wątróbki, żółtka jaj, ryby, tran, śmietana i mleko.
Witamina E
Jest antyoksydantem, który chroni komórki przed przedwczesnym starzeniem się. Nazywana jest witaminą płodności, chroni przed miażdżycą i chorobami nowotworowymi. Dzienne zapotrzebowanie w okresie ciąży wynosi 12 mg, a je źródłem są oleje roślinne, ziarna zbóż, orzechy, nasiona, podroby i jaja.
Witamina C
Zwana jest witaminą przeciwszkorbutową. Bierze udział we wchłanianiu żelaza, syntezie kolagenu (zwiększa odporność błon płodowych na rozerwanie) i hormonów, detoksykacji oraz wzmacnia odporność organizmu. Jest również naturalnym antyoksydantem.
Źródłem witaminy C są owoce cytrusowe, papryka, ziemniaki, truskawki oraz kapusta. Dzienne zapotrzebowanie w czasie ciąży wynosi 80 mg.
Foliany – kwas foliowy
Kwas foliowy jest jednym z najważniejszych składników odżywczych, niezbędnych do prawidłowego rozwoju płodu. W znacznym stopni obniża on ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u dziecka, która tworzona jest od poczęcia aż do 12. tygodnia ciąży. Kobietom planującym zajście w ciąże zaleca się profilaktykę kwasem foliowym, ponieważ już w pierwszych kilku tygodniach po zapłodnieniu może dojść do uszkodzenia i zaburzeń w rozwoju cewy nerwowej. U kobiet z niedoborem tego cennego składnika zaobserwowano wzrost samoistnych poronień, deformacje płodów, uszkodzenie łożyska i zmniejszoną masę urodzeniową noworodków.
W okresie przedkoncepcyjnym oraz w pierwszych tygodniach ciąży jako profilaktykę zaleca się przyjmowanie kwasu foliowego w dawce 0,4 mg na dobę. Dawkę 4 mg na dobę zaleca się kobietom, które urodziły dziecko z wadą ośrodkowego układu nerwowego. Kwas foliowy należy przyjmować przynajmniej do 12 tygodni po zapłodnieniu.
Źródłem kwasu foliowego są warzywa liściaste, pomarańcze, banany, ziarna zbóż, drożdże, wątroba i żółtka jaj. Na uwagę zasługuje również fakt, że kwas foliowy w postaci syntetycznej jest lepiej przyswajalny przez organizm ludzki, niż ten występujący w postaci naturalnej. Foliany są również bardzo wrażliwe na działanie wysokich temperatur, promieni UV i pH środowiska, dlatego bardzo ważne jest odpowiednie przechowywanie produktów bogatych w kwas foliowy w ciemnych i chłodnych miejscach, bez foliowych opakowań i spożywanie najlepiej w postaci surowej.
Witaminy z grupy B
Witamina B1
Tiamina bierze udział w procesach neurofizjologicznych i energetycznych. Zalecana dzienna dawka dla kobiet ciężarnych wynosi 1,9 mg. Jej źródłem są orzechy, nasiona zbóż, mleko, warzywa, owoce oraz nasiona roślin strączkowych.
Witamina B2
Ryboflawina bierze udział w procesie wchłaniania węglowodanów, białek oraz tłuszczów. Warunkuje prawidłowy wzrost i rozwój płodu. Dzienna dawka dla kobiety w ciąży wynosi 2,4 mg, a jej źródłem są sery, mleko, produkty pełnoziarniste, ryby, drożdże, jaja, zielone warzywa i owoce.
Witamina B6
Pirydoksyna wpływa prawidłowo na rozwój układu nerwowego dziecka, wspomaga wchłanianie magnezu oraz bierze udział w produkcji przeciwciał i krwinek czerwonych. Dzienna dobowa podaż dla kobiet w ciąży wynosi 3 mg. Witaminę B6 znaleźć można w nasionach roślin strączkowych, mleku, jajach, owocach i warzywach.
Witamina B12
Kobalamina jest niezbędna do produkcji czerwonych krwinek, zapobiega występowaniu anemii złośliwej. Dzienna dawka dla kobiety ciężarnej wynosi 4 mikrogramy i znaleźć ją można w chudym mięsie, mleku, serach, jajach oraz rybach.
